Sećanje na žrtve eksplozije – Svake godine, tako je i ove, kada je obeležena 81. godišnjica tragično nastradalih radnika i građana u Fabrici oružja i municije 22. novembra 1941. godine. U eksploziji je poginulo oko 120 lica, od kojih je poznato 111 imena, 62 civila i 49 radnika.
U ime Grada Užica, okupljenima se obratio član Gradskog veća zadužen za društvene delatnosti Ratko Trmčić rečima da „nikada ne smemo zaboraviti žrtve eksplozije u tezorima“.
– Dugujemo im sećanje i poštovanje u ime otetih života, prekinutih snova i sahranjenih nada da će dočekati dane mira i potpune slobode u svom gradu.
Istoričar Goran Novaković, viši kustos užičkog Muzeja, podsetio je da je u podzemnim prostorijama, izgrađenim neposredno pred Drugi svetski rat za potrebe trezora Narodne banke Kraljevine Jugoslavije, posle ulaska partizanskih jedinica u Užice 24. septembra 1941. godinem, po naređenju Vrhovnog štaba, prostor adaptiran za potrebe Fabrike oružja i municije, jedine te vrste u tada porobljenoj Evropi.
Novaković je navedo da je od radnika koji su proizvodili municiju i popravljali oružje za potrebe NOP-a, formirana Puškarska četa koja je bila u sastavu Užičkog partizanskog odreda. U levom delu tunela osposobljeno je civilno sklonište za građane koji su se sklanjali od naleta nemačkih aviona.
Eksplozija se dogodila 22. novembra oko 15:00 časova u poprečnom delu tunela koji je služio za smeštaj materijala i proizvoda fabrike u raznim fazama proizvodnje, lančano se širila na oba tunela i u talasima trajala sve do idućeg dana. Izginula je čitava smena radnika i civila koji su se zatekli u skloništu.
Na spomenik poginulima u trezoru užičkog Narodnog muzeja vence i cveće položili su potomci, rodbina i prijatelji poginulih, delegacije Grada Užica, Gradske opštine Sevojno, Vojske Srbije, kompanije „Prvi partizan“, SUBNOR-a, GO SPS-a, Komunista Užice, Udruženja potomaka ratnika u ratovima 1804-1918. „Major Kosta Todorović“, Udruženja veterana i ratnih invalida ratova od 1990. do 1999., Udruženja vojnih penzionera, Udruženja boraca Sevojno, Društva istoričara Užice.
Učenici Užičke gimnazije govorili su delove knjige „Užice sa vranama“ akademika Ljubomira Simovića koje je odabrala prof. Snežana Nedeljković. Parastos izginulim u Fabrici oružja i municije služili su sveštenici Crkvene opštine Užice, u organizaciji užičkog Narodnog muzeja
Autor spomenika koji se nalazi u trezoru užičkog Narodnog muzeja gde je 1941. godine bila smeštena Fabrika oružja i municije, koji je posvećen stradanjima u eksploziji 22. novembra 1941. godine, je vajar Nebojša Mitrić.
“Projekat „SPOMENICI UŽIČKOG KRAJA – Da li odolevaju vremenu?“se realizuje u okviru Konkursa za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja u oblasti javnog informisanja u 2022. godini. Stavovi, mišljenja i zaključci izneseni u projektu nužno ne izražavaju stavove Grada Užica već isključivo autora.“
Aktuelni podaci o kovidu za Srbiju na sajtu Ministarstva zdravlja Srbije.
