Sveti Georgije je veoma poštovan u našem narodu i slavi se dva puta godišnje – kao praznik prenosa moštiju svetitelja (Đurđic) i 6. maja (23. aprila po kalendaru SPC) kada se obeležava dan njegove smrti (Đurđevdan).
Na pravoslavnim ikonama sveti Georgije predstavljen je kako sa krstastim mačem ubija aždaju koja je simbol pagnske vere, dok je na ikoni koja se iznosi na Đurđic predstavljen kako drži koplje u rukama.
Dok je u bogoslužbenom kalendaru Đurđevdan obeležen crvenim slovom, Đurđic nije – on ne spada u zapovedne praznike iako je od velikog značaja za pravoslavnu crkvu.
Sveti Georgije pogubljen je 303. godine, zato što je kao Hristov vojnik odbio poslušnost caru Dioklecijanu, velikom progonitelju hrišćana, izjavivši da se ne plaši da umre za svoju veru. Propovedao je novozavetnu veru i, prema predanju, čak je i carevu ženu Aleksandru uspeo da preobrati u hrišćanstvo.
Đurđic se proslavlja kao i druge slave, pripremom slavskog kolača, koljiva i vina, i osveštanjem koje obavlja sveštenstvo Crkve. Ukoliko padne u mrsni dan, sprema se mrsna trpeza, a ukoliko padne u posni dan (sreda, petak), sprema se posna trpeza.
Đurđic je česta porodična slava koja se proslavlja 16. novembra po novom kalendaru. Po crkvenom učenju to je dan kada je obnovljen hram svetog Velikomučenika Georgija u Lidiji, gde je položeno njegovo telo.
Narodna verovanja
U danima od 16. do 24. novembra ništa se ne daje iz kuće, ne prede se vuna i ništa se ne pere. Žene ne rade ručne poslove, a veruje se i da bi krojači i obućari trebalo da odmaraju.
U selima zapadne Srbije u ove dane se klalo crno pile ili mlad crni petao, a Hercegovci su u ove dane klali crno jare. Vukovi se nisu lovili, jer bi im to donelo veliku nesreću.
Veruje se da Sveti Đorđe voli da se odazove nevoljnicima i da im pomogne. Pojavljuje se u obliku mladog viteza na konju, a naročito rado pomaže onima koji slave njegov dan.
Za razliku od Đurđica koja je porodična slava, Đurđevdan je prolećni praznik za koji su vezana brojna narodna verovanja i magijske radnje. Đurđevdan se nekada proslavljao u celoj Srbiji kao početak letnje polovine godine – 6. maja, na dan smrti Velikomučenika Georgija.
Dani od Đurđica do Svetoga Mrate (24. novembar) nazivaju se Mratinci ili Vučiji dani jer je sveti Mrata zaštitnik vukova. U vreme mratinaca ne prede se vuna i ništa se ne pere.
Kod starijih ljudi postoji verovanje da ako je vreme za Mratince maglovito, i zima će biti maglovita i promenljiva, a ako je vedro, zima će biti jaka.
Prema narodnom verovanju zima dolazi sa Đurđicem, a odlazi sa Đurđevdanom.
Crkva Svetog Georgija u Užicu sagrađena pre 175 godina
Ove godine, na Đurđic, navršilo se 175 godina od izgradnje i osvećenja crkve Svetog Velikomučenika Georgija u Užicu. Crkva Svetog Georgija građena je u periodu od 1842. do 1844. godine.
Podaci o njenoj gradnji mogu se naći kako u samoj crkvi tako i u zapisima. Na fresko-ploči u crkvi stoji zapis: „U čast i slavu svetoga Velikomučenika Georgija osnova se hram ovaj 1842. leta Gospodnjeg. Životopis i ikonostas ukrašen je za vreme Svetloga Gospodara i Knjaza Srpskog Aleksandra Karađorđevića, pri Arhiepiskopu Beogradskom i Mitropolitu Srpskom Petru Jovanoviću i pri Episkopu užičkom Nikiforu Maksimoviću„.
“Crkva Svetog Georgija je izgrađena na inicijativu Užičana koju je podržalo tadašnje okružno načelstvo i aktom od 6. februara 1840. godine obavestilo Popečiteljstvo prosveštenija da je odlučeno da se gradi crkva i traži zajam u iznosu od 20 hiljada groša. Knez Mihailo Obrenović, aktom od 24. marta 1840. godine, kada su Užičani već počeli zidanje, odobrava zajam za nastavak gradnje.
Radove su izvodili kragujevački majstori Nastas Stefanović i Paun Antonijević. Crkva je, pored nedostatka novca i otpora i tužbi lokalnih Turaka upućenih veziru u Beogradu, nakon dve godine, 1844. godine završena i svečano osvećena od Episkopa užičkog Nićifora Maksimovića. Kao ktitori crkve navode se narod i okružno načelstvo,- navodi Eparhijažička.
